YERALTINDAN NOTLAR ÜZERİNE NOTLAR
YERALTINDAN NOTLAR ÜZERİNE NOTLAR V. Doğan Günay dogan.gunay@gmail.com Fyodor M. Dostoyevski’nin 1864 yılında yazdığı Yeraltından Notlar [1] adıyla bir romanı vardır. Romanın okunması oldukça zordur. Anlaşılmasındaki zorluk nedeni olarak, kurgulama biçimi ve içeriğinin yoğunluğu gösterilebilir. Anlatım tekniğinde, yazıldığı dönem açısından, oldukça yeni bir yaklaşım geliştirilmiş. Birden çok düzlem bir arada karıştırılmış olarak belirmiştir. Böyle olunca okuyucu hangi bilginin hangi düzlemi ilgilendirdiğini kolaylıkla karıştırabilir. İçerik açısından, o dönemde Rus toplumunda tartışılan gerekirciliğe (fr. déterminisme ) karşı yazılmış bir yazı olarak kabul edilir. Genel kanı olarak Rus düşün ve yazın adamı Nikolay Gavriloviç Çernişevky’nin Ne Yapmalı? kitabına bir yanıt, bir itiraz olduğu söylenir. Narodnik (halkçı) hareketin öncüsü olarak kabul edilen Çernişevky’nin anlatısındaki Kristal Saray, Yeraltından Notlar kitabında eleştirilir. Tüm insan eylemleri bu ko